Dublin 1904, Trieste 1914 tarihleriyle son bulur, sanatçının bir genç adam olarak portresi. Bu portre Türkiye’de nedir…

James Joyce’un çok bilinen bir kitabından söz ettim.

Sanatçının bir genç adam olarak portresi,

Dublin, 1904, Trieste, 1914 tarihleriyle son bulur.

Okudunuz mu bilmiyorum.

Stockholm’e dek beni izlediği için

Köyceğiz’deki bağevimde vahşi gaşgalar tarafından

yakılan (1998) kitaplardan kurtulan biridir. *

Değerli İzleyici,

James Joyce da yola çıkmaktadır bu kitabın son sayfasında.

‘Eskiciden alınma yeni elbisemi annem düzene koyuyor. /../
‘Hoşgeldin Ey hayat! Milyonuncu keredir yola çıkıyorum yaşantının gerçekliğiyle karşılaşmak ve ruhumun nalbantında ırkımın yaratılmamış vicdanını dövmek için.
‘Koca ata, koca düzenci, şimdi ve her zaman yardımcı ol bana.’

Birisi Dublin’den yola çıkıyor.

Ötekisi Sivas’tan, Kayseri’den.

Arada belki yetmiş seksen yıl var.

Her ikisi de genç birer yazar portresi çizmektedirler yola çıktıkları sırada.

Dublin’den yola çıkanı, kitapta yazdığı tümcelerine bakarak, Kayseri’den yola çıkanı kendi yazdığı mektupdaki sözlere bakarak.. her ikisini de gözlerimizin önündeki perdeye çekebiliyoruz.

Her ikisi de düş sağanağı altında, beyinsel travma geçiren birer masal insanı gibi yola çıkmaktadır.

Her ikisinin de adrenalin enzimleri yüksektir ve kurtarmaya gitmektedirler yaşamı.

Joyce bunu açık açık betimler: ‘..yola çıkıyorum /../ruhumun nalbantında ırkımın yaratılmamış vicdanını dövmek için,’ der.

Joyce, bu kitabının yayınlanmasını on yıl bekler.

Mehmet Güler ise çok geçmeyecek 30 ağustos 1973 tarihli mektubunda değindiği, ‘Uçurum İnsanları’ başlığı altındaki yazısını, Yansıma’nın aynı yıl Kasım sayısında okuyacaktır.

Tarihin, insan düşüncesinden bağımsız nesnel yasaları vardır, derken ne demek istenmiştir?

Marks’a göre, bu nesnel etmenlerin işleyebilmesi için öznel etmenin, eşdeyişle insanların bilinçli etkinliklerinin işe karışması gerekir. İşte tarihi determinizm…

Önemli not:

Bu yazının dört bölümü için bakınız:

http://kentinsanolay.blogspot.se/

http://yazmakne.blogspot.se/

http://yansimatekinsonmez.blogspot.se/

Sevgi, içtenlik…

Tekin SonMez, 6 Nisan 2012, Stockholm.
*Murat Belge çevirisi, Mehmet Fuat, de yayınevi 1966 basımlı.